Patent; “Bir buluşun veya o buluşu uygulama alanında kullanma hakkının bir kimseye ait olduğunu gösteren belge.” şeklinde tanımlanır. Patent hukuku ise patente dair bilumum iş, işlem, uyuşmazlık, dava vs. hukuksal süreci inceleyen, düzenleyen, kurallar ve ilkeleri belirleyen hukuk alt dalıdır. Patent avukatı, patent hukuku üzerine ihtisas sahibi olup bu alanda edindiği bilgi, birikim ve deneyimi, danışanlarının ve müvekkillerinin istifadesine tahsis etmek suretiyle mesleğini icra eder.
Teknolojik gelişmeler karşısında buluşların hukuk güvencesi altına alınmasının önemi artmıştır. Mucitler, uzun seneler boyunca yaptıkları araştırma ve geliştirmenin ardından ortaya koydukları buluşların hukuken korunması adına patent başvurusunda bulunur. Fakat, buluşun hukuk koruması altına alınması meşakkatli bir süreci beraberinde getirir. Bu süreçte yasal prosedürlere uygun olarak, dikkatle ve özenle sürecin takibini sağlamak gerekir. Aksi takdirde, talep edilen koruma elde edilemeyecek ve birtakım hak kayıpları söz konusu olabilecektir.
Patent başvurusuna konu edilen buluşun, patent verilebilir bir buluş olup olmadığı, taleplerin usulüne uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığı gibi hususlar patent sürecinde değerlendirilir. Patent başvurusunun eksiksiz ve özenle hazırlanması, patent hakkı alınma olasılığını önemli ölçüde artıracaktır. Tarifname, istemler ve resimler ve ilave belgelerle birlikte, ilgili buluş hakkında patent alınabilmesi için Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvuru yapılır.
Hak, buluşun meydana getirilmesiyle beraber doğar; ancak, patent belgesi için başvuru yapılması icap eder. İlgili başvuru hakkında detaylı ve kapsamlı bir inceleme yapılır; değerlendirme sürecini takiben başvuru hakkında karar verilir. Buluşun patentle korunup korunmayacağına ilişkin kararın müspet yönde olması için patent verilebilirlik şartlarının eksiksiz yerine getirilmesi; yasaya uygun bir tarifname, istem ve patent başvurusunun hazırlanmasına bağlıdır.
Patent başvurusunun ardından yasal prosedürün özenle takip edilmesi mühimdir. Sıralanan sebepler dikkate alındığında; patent başvurusu öncesi hazırlık, başvuru, başvuru sonrası takip süreçlerinde hatalı veya ihmali bir işlemde bulunmamak adına patent avukatı yardımına başvurmak en doğru yaklaşım olacaktır. Antalya patent avukatı gereksinimine eksiksiz yanıt veren Mehmet Dursun Avukatlık & Arabuluculuk Bürosu, patent hukukunun düzenleme alanına giren bilumum hukuki iş ve işlemde hukuksal yardım sunmaktadır.
Patent, buluşlar için düzenlenmiş bir hukuki korumadır. Fakat, her buluşun patent korumasından yararlanması mümkün değildir. İşbu koruma için 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 82 ve 83. maddelerinde hüküm altına alınan şartların yerine getirilmiş olması gerekir. Söz konusu koşullar, olumlu koşullar ve olumsuz koşullar olmak üzere iki başlıkta incelenir. Bir buluş, olumlu koşulların tamamını içermeli ve olumsuz koşullardan hiçbirini içermemelidir ki patent hakkı başvurusuna konu edilebilsin.
SMK m.82 ve 83’te düzenlenen koşullar karşılandıktan sonra, patent hakkının elde edilebilmesi için usulüne uygun başvuru yapılmalıdır. TÜRKPATENT, işbu başvuruyu incelemek ve patent korumasına alınıp alınmayacağına ilişkin kararı vermekle yetkili mercidir. Başvuruya konu buluş, patent verilebilirlik koşullarını karşılamadığı takdirde patent korumasından yararlanamaz; ancak, yasadaki şartları mevcutsa bir başka fikri ve sınai hak kapsamında koruma altına alınabilir.
Patent, evleviyetle inhisari istifade hakkı verir. Yani hak sahibi, patent sayesinde tek başına sahip olma yetkisi kazanır. Bu yetki sayesinde hak sahibinin olumlu ve olumsuz olarak ifade edilebilecek iki imkanı söz konusu olur. Bu imkanlar; kullanma ve men etme yetkisidir. Nitekim 551 sayılı Patent Haklarının Korunmasına dair HKH m.73 f.1 ve 2’de bu husus hüküm altına alınmıştır. Patent, hak sahibine, hak sahibinin kendisi yahut onun belirleyeceği kişi/kişiler tarafından patent konusu buluşun kullanılabilmesi hakkını tanır.
Patentten doğan men etme hakkı ise patent sahibinin onayı alınmaksızın patent konusu buluşun bir başkası tarafından kullanılmasının men edilmesi yetkisidir. Men yetkisi sayesinde patent hakkı sahibi; patent konusu ürünün üretimi, satışı, kullanımı veya ithali ya da söz konusu amaçlar için şahsi gereksinim harici bir başka sebeple elde bulundurulması, patent konusunun bir usul olması halinde bulunun kullanılması, usul patenti kullanımının üçüncü kişilerce bir başkası teklif edilmesi, patent konusu usul ile doğrudan doğruya elde edilen ürünlerin satışı, kullanımı ya da ithali veya söz konusu amaçlar için şahsi gereksinimden farklı bir sebeple elde bulundurulmasını engelleyebilir.
